Bireysel Emeklilik Sistemine katılırken yaptığınız sözleşme, bir BES Plan çerçevesinde yapılır. BES Plan, şirketinizle yapmış olduğunuz sözleşmedir ve çeşitli kurallar içermektedir. Bu sözleşmedeki kurallara göre birikiminiz şekillenir. Bu sebeple şirketinize dahil olduğunuz BES Planın size özel konumlarını mutlaka şirketinizden öğrenin.
Emeklilik şirketinizi belirlemenizi müteakip, söz konusu şirket size bir emeklilik planı önerecektir.
Emeklilik planı, temel olarak;
Emeklilik şirketi tarafından size sunulan fonlara,
Ödeyeceğiniz katkı payına,
Giriş aidatına,
Yönetim gider kesintilerine ve fon toplam gider kesintilerine,
Ara verme durumunda yapılacak ek yönetim gider kesintisine,
dair bilgileri, bunlara ilişkin hesaplamaları ve emeklilik sözleşmesinin uygulanmasına dair diğer teknik esasları içerir.
Emeklilik planınızı belirlerken; plan dahilinde uygulanacak olan kesintileri, plan kapsamında sunulan emeklilik yatırım fonlarının geçmiş dönem performanslarını dikkate almanızda yarar bulunmaktadır.
Ayrıca plan dahilinde sunulan fonların genel yatırım stratejinizle, risk yaklaşımlarınızla uyuşup uyuşmadığını, emeklilik şirketinin standart hizmetler dışında plan kapsamında ek hizmetler sunup sunmadığını öğrenebilirsiniz.
Giriş Aidatı
Emeklilik şirketiniz, yeni bir sözleşme düzenlediğiniz esnada aynı emeklilik şirketinde yürürlükte olan başka bir sözleşmeniz bulunmaması durumunda (işveren grup emeklik sertifikası hariç) sizden giriş aidatı talep edebilir. Giriş aidatı; peşin, azami 1 yıl içinde tahsil edilmek üzere taksitli ve/veya bir kısmı peşin bir kısmı sözleşmenin sonlanma zamanına bağlı olarak ertelenmiş ya da tamamı sözleşmenin sonlanma zamanına bağlı olarak ertelenmiş biçimde alınabilir. Giriş aidatı, sadece sözleşmenizin ilk 5 yılında tahsil edilebilir.
Yönetim Gider Kesintisi
Emeklilik şirketiniz, yatırdığınız katkı payları ile birikiminiz üzerinden sözleşmenizin ilk 5 yılında yönetim gideri kesintisi yapabilir.
Ara Verme Kesintileri
Katkı payının ödeme tarihini müteakip 3 ay içinde hesabınıza herhangi bir ödeme yapmamanız durumunda ödemeye ara verdiğiniz kabul edilir.
Ödemeye ara vermeniz halinde ara verme süresi boyunca birikiminizden ek yönetim gideri kesintisi yapılabilir.
1 yıl boyunca ödemeye ara verme durumunda yukarıda belirtilen “ek yönetim gideri kesintisine” ilaveten bireysel emeklilik hesabınıza ilişkin olarak Emeklilik Gözetim Merkezi’ne ödenen sabit giderler birikiminizden indirilebilir.
Giriş Aidatı, Yönetim Gider Kesintisi ve Ara Verme Kesintileri Üst Sınırı
Sözleşmenizin ilk 5 yılında; giriş aidatı, yönetim gider kesintisi ve ara verme kesintileri toplam tutarı, her bir yıl için ilgili takvim yılının ilk altı ayında uygulanan aylık brüt asgari ücretin %8,5’ini aşamaz. Sözleşmenizin 6. yılı ve sonrası için bahse konu kesintiler yapılmaz.
Emeklilik veya zorunlu ayrılma durumları haricinde 5 yıldan önce sözleşmenizi sonlandırmanız halinde bu maktu tutarın sözleşmenizin 5. yılı sonuna kadar olan süreye karşılık gelen ve ayrılma tarihinize kadar şirketçe tahsil edilmemiş olan kısmı, şirketçe bireysel emeklilik hesabınızdaki birikiminizden ertelenmiş giriş aidatı şeklinde indirilebilir.
Emeklilik şirketiniz, sözleşmenizin ilk 5 yılında her yıl için yapılan kesintilerin, yukarıda belirtilen kesinti üst sınırlarını aşıp aşmadığını kontrol etmekle yükümlüdür. Bahse konu üst sınırın aşıldığının tespiti halinde sınırı aşan tutar, tarafınıza 5 iş günü içinde iade edilir.
Fon Toplam Gider Kesintisi
Fon portföy değeri: Fon portföyündeki varlıkların Emeklilik Yatırım Fonlarının Kuruluş ve Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik’te yer alan esaslar çerçevesinde değerlenmesi neticesinde bulunan değerdir.
Fon toplam değeri: Fon portföy değerine varsa diğer varlıkların ve alacakların eklenmesi ve borçların çıkarılması ile ulaşılan değer fon toplam değeridir.
Fon net varlık değeri: Portföy değerine, nakit ile fon alacaklarının eklenmesi ve fon borçlarının düşülmesi suretiyle bulunan toplam değerdir.
Birim pay değeri: Net varlık değerinin dolaşımdaki pay sayısına bölünmesiyle elde edilen değerdir.
Emeklilik şirketiniz, fon portföy değeri üzerinden;
Fon işletim gideri kesintisi
Diğer kesintiler
yapabilir. Diğer BES Kesintileri şu şekildedir:
Tescil ve ilan giderleri
Saklama hizmeti giderleri
Bağımsız denetim giderleri
Kamuyu Aydınlatma Platformu giderleri
Portföy yönetim ücretleri
Fon portföyüne yapılan işlemler için katlanılan aracılık komisyonları
Endeks lisans ücretleri
Fon işletim gideri kesintisi, fonun yönetimi karşılığında emeklilik şirketine ödenen ücrettir.
Emeklilik şirketleri fon işletim gider kesintisi oranlarını fon toplam gider kesintisi oranını aşmamak kaydıyla serbestçe belirleyebilmektedirler. Söz konusu kesintinin nasıl hesaplandığını detaylı olarak incelemek için tıklayınız.
Fon toplam gideri kesintisi fon varlıklarından karşılanmakta olup fonun getirisini azaltıcı bir etki yapmaktadır. Söz konusu kesinti, katılımcının birikiminden değil fon portföy değerinden günlük olarak yapılır. Yıl içinde yapılan fon işletim gideri kesintilerinin toplamı, yıl içinde yapılabilecek fon toplam gideri kesintisinden büyük olamaz.
Örneğin yıllık toplam gider kesintisi oranı %2,28 olan bir fonun yatırım yaptığı varlıklar yıllık %10 değer kazanırsa, bu fonun yıllık getirisi kesintiler nedeniyle yaklaşık %7,72 olacaktır. Yıllık toplam gider kesintisi oranı %1,00 olan bir fonun yatırım yaptığı varlıkların aynı şekilde yıllık %10 değer kazanması durumunda ise, bu fonun yıllık getirisi yaklaşık %9,00 olacaktır.
Katılımcı, kendisine teklif edilen plan içerisinde yer alan emeklilik yatırım fonlarını kendi risk tercihine, fonun performansına ve fon işletim gider kesintisi oranına göre değerlendirmelidir.
Katkı Payı
Emeklilik şirketleri emeklilik planlarında asgari katkı payı tutarı belirleyebilirler. Bu şekilde ödeyeceğiniz katkı payı tutarı en az planınızda belirtilen bu alt sınır kadar olmak zorundadır.
Düzensiz Ödeme
Katkı payı ödemenizi ödeme tarihini takip eden 3 ay içinde yapmamanız durumunda sözleşmenizin düzensiz ödeme durumuna geçtiği kabul edilir.
Emeklilik sözleşmenizin düzensiz ödeme durumundan çıkabilmesi için, sözleşmenizin katkı payı ödenmemiş vadelerine ilişkin tutarlarının tamamını tek seferde ödemeniz gerekebilir. Emeklilik şirketleri, size sundukları emeklilik planlarında sizin lehinize uygulamalar belirleyerek, sözleşmenizin katkı payı ödenmemiş vadelerine ilişkin tutarlarının tamamını tek seferde ödemeniz koşulunu esnetebilir.
1 Ocak 2021’den sonra başlayacak toplam kesinti tutarı iadesi uygulamasına düzensiz ödeme statüsünde olan emeklilik sözleşmeleri dahil edilmeyecektir.
Emeklilik Şirketlerince Sunulan Özel Hizmetler/Ek Faydalar
Emeklilik şirketleriniz sözleşmenizde size;
kesinti iadesi, katkı payı ödemesi gibi birikim tutarınızı etkileyecek nitelikte ek faydalar,
kredi kartına ödenen puanlar / bonuslar, ücretsiz ferdi kaza sigortası, acil sağlık hizmetleri, yol yardımı, çilingir hizmeti, vb. ek hizmetler ve faydalar sağlayabilir.
Emeklilik şirketinizden emeklilik planınız kapsamında sunulan bu tür hizmet ve faydaların kapsam ve geçerlilik sürelerini öğrenin.
1 Ocak 2021 Tarihinden İtibaren Uygulanacak Kesinti Kontrolleri ve İadeleri
Emeklilik sözleşmenizi 6. yıl ve sonrasında sonlandırmanız durumunda sözleşmeniz kapsamında yapılabilecek toplam kesinti tutarı, sonlanma tarihinde sözleşmenize bağlı devlet katkısı hesabında bulunan tutarın aşağıda belirtilen oranını aşamaz. Bu kontrol, 1 Ocak 2021 tarihinde uygulanmaya başlayacaktır.
Bahse konu üst sınırın aşıldığının tespiti halinde sınırı aşan tutar, tarafınıza 5 iş günü içinde iade edilecektir.
1 Ocak 2021 Tarihinden İtibaren Uygulanacak Kesinti İadelerine Konu Olmayacak Durumlar
1 Ocak 2021 tarihinden itibaren uygulanacak olan devlet katkısı ile ilişkilendirilen kesinti üst sınırı kontrolü, kontrol tarihi itibarıyla;
Toplam birikim tutarı yıllık brüt asgari ücretin 10 katını aşan,
Düzensiz ödeme durumunda olan,
emeklilik sözleşmeleri için yapılmayacaktır.
Birikim tutarı hesaplamasında ilgili takvim yılının ilk 6 ayında geçerli olan aylık brüt asgari ücret tutarı dikkate alınacaktır.
