Bireysel Emeklilik (BES) Ayrılma ve Cayma Konusunda En Çok Sorulan Sorular
Bireysel Emeklilik Sisteminden (BES) ayrılma veya Cayma konusunda en çok sorulan sorular ve cevaplarını TuvART Haber, tüm BES katılımcıları için derledi.
Bireysel Emeklilik (BES) Ayrılma ve BES Cayma Konusunda En Çok Sorulan Sorular
Türkiye'de 16 ayrı markanın hizmet sunduğu Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) kişilerin aktif çalışma yaşamları süresince yaptıkları tasarrufları uzun vadeli yatırıma yönlendirerek emeklilik dönemlerinde yaşam standartlarını koruyabilecekleri bir gelir elde etmelerini sağlayan özel emeklilik sistemi olarak tüm dünyada tasarlanmış durumda. Her ülke, kendi sosyal yapısına göre farklı avantajları sisteme eklemiş durumda. Türkiye'de Otomatik Katılım Sistemi, Devlet Katkısı, 18 Yaş Altı BES gibi avantajlar bunlardan sadece birkaçı. Yine de BES Çıkış konusu, tıpkı BES Giriş kadar çok konuşulan bir konu. Ayrıca Bireysel Emeklilik Sistemi hakkında yeterince bilgisi bulunmayan katılımcıların BES Cayma söz konusu olduğunda ulaşabilecekleri detaylı bir rehber kaynak bulunmuyor. Bu sebeple TuvART Haber, BES Cayma ve BES Ayrılma (Çıkış) konusunda en çok sorulan soruları bir arada topladı. Her bir soru için ilgili başlığa tıklayarak cevapları görebilirsiniz. ÖNEMLİ NOT: TuvART Haber, bir haber sitesidir ve BES şirketi değildir. Tüketiciye destek amacıyla bilgi ve belge paylaşımı yapmaktadır. Destek için bizimle irtibat kurabilirsiniz ancak işlemlerinizi BES firmanızla yapmanız gerektiğini lütfen unutmayın.
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Şirketleri hangileridir?
Bireysel Emeklilik Şirketleri ve Şirketlerin Web Site Adresleri şu şekildedir:
Allianz Yaşam ve Emeklilik A.Ş.
Bereket Emeklilik ve Hayat A.Ş.
BNP Paribas Cardif Emeklilik A.Ş.
Garanti BBVA Emeklilik ve Hayat A.Ş.
HDI Fiba Emeklilik ve Hayat A.Ş.
Katılım Emeklilik ve Hayat A.Ş.
Metlife Emeklilik ve Hayat A.Ş.
QNB Sağlık Hayat Sigorta ve Emeklilik A.Ş.
Türkiye Hayat ve Emeklilik A.Ş.*
Viennalife Emeklilik ve Hayat A.Ş. (*) Halk Hayat ve Emeklilik A.Ş., Vakıf Emeklilik ve Hayat A.Ş., Ziraat Hayat ve Emeklilik A.Ş. 24 Ağustos 2020 tarihi itibarıyla Türkiye Hayat ve Emeklilik A.Ş. adı altında birleşmiştir.
BES Çıkış İşlemleri Nasıl Yapılır?
Bireysel Emeklilik sözleşmenizi bankanızdan veya doğrudan Emeklilik Şirketinizden doğrudan satın almış olabilirsiniz. Bu sebeple BES sözleşmenizi iptal etmek istediğiniz zaman bankanızla ya da BES şirketinizle irtibata geçebilirsiniz. Bu sebeple BES, hangi banka ile iptal edilir diye düşünmemeniz gerekiyor. Muhatabınız olan belki de doğrudan bankanız değil, BES şirketinizdir.
Bireysel Emeklilik şirketinizin çağrı merkezi numarasını arayarak, web sitesinde bulunan iletişim formundan yararlanarak, şirketinizin müşteri hizmetleri için açtığı e-posta adresinden ulaşarak ya da chatbot gibi diğer kanalları var ise bu kanalları kullanarak şirketinize BES Ayrılma talebinizi iletebilirsiniz.
BES Cayma olarak da adlandırılan ayrılma işleminiz için şirketinizin BES Ayrılma Formunu doldurmalısınız. Ancak bu kesinlikle zorunlu bir dokuman değildir. Şöyle ki Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) resmi web sitesinde yer alan BES Ayrılma Formunu cihazınıza kaydederek gerekli yerleri doğru bir şekilde doldurup kimlik fotokopinizle birlikte şirketinize ulaştırmalısınız.
Formunuzun şirketinize ulaştığını teyit etmek için firmanızı ayrıca arayıp teyit edebilirsiniz.
Şirketinizi siz aramadan da formunuz şirketinize ulaştı ise firmanızın müşteri hizmetleri, size dönüş sağlayacak ve BES Ayrılma işleminizin başlatılabilmesi için zorunlu olarak sesli onayınızı alacaktır. Bu sebeple firmanızdan gelen çağrıya cevap vermeniz önemlidir.
Bunun üzerine BES Cayma işlemleriniz başlayacak ve fonlarınızın tamamının satışı gerçekleştikten sonra birikiminiz, BES Cayma (Ayrılma) Formunda belirtmiş olduğunuz IBAN numarasına BES şirketiniz tarafından aktarılacaktır. Burada dikkat etmeniz gereken konu şu; IBAN numaranız mutlaka vadesiz bir hesaba ait olmalıdır. Diğer yandan BES'e giriş yaparken sözleşmenizde belirttiğiniz IBAN'dan farklı bir IBAN yazdıysanız, firmanızın operasyon birimi, sisteme tanımlı olan önceki IBAN'ınıza ödemenizi yatırmış olabilir. Bunu kontrol ederek ve şirketinizle IBAN numaranızı teyit ederek formu iletmeniz, birikiminizin süreci uzatmadan size ulaşmasını sağlayabilirsiniz.
Tüm bu işlemler en fazla 20 iş günü içinde tamamlanmış olacaktır. Başlangıç noktası sizin ayrılma formunuzu ilettiğiniz gün değil çağrı merkezinin sizden sesli onay aldığı gündür. Bu noktayı kaçırmamanız oldukça önemlidir. Çünkü şikayet sitelerinde BES katılımcılarını haksız gösteren en önemli konu budur. Yasalara göre BES şirketiniz zaten 20 iş gününü aşamaz. Yasal süreci, süreç içinde tamamlamak zorundadır. Bu sebeple ayrılma süreci ile ilgili şikayetlerin aslında genelde haklı bir yanı pek bulunmamaktadır.
e-Devlet üzerinden BES çıkış başvurusu yapılmamaktadır.
BES İptali İçin Ne Yapmalıyım?
Öncelikle BES Cayma kararınızı verdikten sonra şirketinizle (banka da olabilir, BES şirketi de olabilir) BES'ten çıkış yaptığınızda BES Kesintilerinizin neler olduğunu karşılıklı teyit etmeniz sizin için iyi olabilir. Çünkü BES'ten çıkış sürecinde 3 yıldan önce ve 5 yıldan önce gibi kriterlere göre birikiminizden ciddi anlamda kayıplar söz konusu olabilir. BES Devlet Katkısı gibi haklarınızın da ne kadarını hak etmiş olduğunu mutlaka firmanızla teyit edin.
Şayet firmanıza ulaşamıyorsanız, bu konuda TuvART Haber, size örnek hesaplama yaparak BES Kesintiniz yapılınca ne kadar alabileceğiniz konusunda yardımcı olacaktır.
BES'ten en güzel çıkış zamanı 5 yılı doldurtan sonra olacaktır. Bulunduğunuz BES planında şayet BES kesintisi yoksa o zaman dilediğiniz zaman çıkış yapabilirsiniz.
BES'ten çıkarken BES kesintisi konusunu netleştirdikten sonraki kısım Ayrılma Talep Formunu ve kimlik fotokopinizi şirketinize iletmeniz olacaktır. Formunuz, firmanıza ulaştığında müşteri hizmetlerinin resmi çağrı merkezi numarasından sizi arayarak sesli onayınızı alacaktır ve bu zorunlu bir aramadır. Bu sebeple çağrı merkezinizin sizi aramasına mutlaka cevap verin. Keza BES ayrılma süreci bu arama ile başlayacaktır. Yani sizin formu ilettiğiniz gün değil, sesli onayınızı verdiğiniz gün sizin BES ayrılmada başlangıç tarihinizdir. "Formu ilettim ve 20 günlük süreç başladı" diye lütfen düşünmeyin.
Sesli onayınızı da firmanıza ilettikten sonra 20 iş günlük ayrılma süreciniz, BES şirketiniz tarafından yürütülecektir.
ÖNEMLİ : Bankalar, iş ortağı olduğu BES şirketi üzerinden işlemleri yürütür. Hiçbir banka BES şirketi değildir. Bu sebeple muhatabınız banka bile olsa, işlemleriniz banka tarafından değil; o bankanın iş ortağı olan BES şirketi tarafından yürütülür. "BES ten ayrılmak için ne yapmak lazım?" soruna cevap burada yeterli olmadı ise BES Çıkış İşlemleri Nasıl Yapılır? adlı sorumuzu da okumak size ayrıca destek sağlayacaktır.
BES Ayrılma Talep Formu Ne Zaman Gelir?
Bireysel Emeklilik sözleşmenizi bankanız aracılığı ile başlattıysanız ve çıkış başvurunuzu bankanıza yaptıysanız, size en kısa sürede formun iletilmesi gerekmektedir. Ancak bazen bu süreç, iletişim - diyalog süresinin aksaması sebebiyle gecikmelere sebep olabilir.
Şayet BES sözleşmenizi doğrudan BES şirketiniz ile başlattıysanız, aynı şekilde firmanıza başvurmanız ile formun size en kısa sürede iletilmesi gerekmektedir. Tıpkı bankada olduğu gibi BES şirketinde de iletişim - diyalog süresinin akması söz konusu olabilir.
En iyisi BES Ayrılma Formunuzu, Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) resmi web sitesinden veya TuvART Haber sitesinden cihazınıza kaydederek işlemlerinizi başlatmak olacaktır.
BES Ayrılma Talep Formu Nereden Alınır?
Emeklilik Gözetim Merkezinin resmi web sitesinden, BES şirketinizin resmi web sitesinden, BES şirketinizin müşteri hizmetleri yetkilinizden, BES sözleşmenizle ilgili işlemlerinizi yürüten banka veya acentenizden,
TuvART Haber web sitesinden BES Ayrılma Talep Formunuza ulaşabilirsiniz.
BES Ayrılma Talep Formu Nasıl Yollanır?
BES Ayrılma Talep formunuzu doğrudan BES şirketinize ulaştırabilirsiniz. e-Posta, posta ya da elden iletme seçenekleriniz mevcuttur. Bankadan veya başka bir acenteden BES sözleşmenizi başlattıysanız, bankanıza ya da acentenize BES ayrılma Talep Formunuzu elden, posta ile ya da e-posta ya da faks ile ulaştırabilirsiniz.
BES Ayrılma Talep Formu Nereye Yollanır?
Bankadan ya da acenteden BES sözleşmenizi başlatmış olabilirsiniz. Bu sebeple ayrılma talep formunuzu doğrudan bankanıza, acentenize ya da bankanızın ve acentenizin bağlı olduğu BES şirketinize iletebilirsiniz.
BES sözleşmenizi doğrudan BES şirketinizden aldıysanız, BES Cayma formunuzu doğrudan BES şirketinize iletebilirsiniz.
BES ayrılma durumunda ne kadar alırım?
Bireysel Emeklilik Sistemi, birikim yapmaya yarayan bir araçtır ve katılımcı, kendi birikimi için ne kadar ödeme yapıyor ise o ödeme ile oluşan birikim üzerinden BES fon getirisi kazanır. Katılımcının seçtiği BES plan da fon çeşitliliği sebebiyle herkes aynı miktar için de aynı kazancı sağlayamıyor olabilir. Bu sebeple BES'te her miktar için de belli bir kazanç söz konusu olamaz. BU sebeple hiç kimse "BES'te ayrılırsam ne kadar alırım?" sorusuna cevap veremez. Bu bir hesaplama gerektiren konudur. BES Hesaplama Araçları, örnek hesaplama yapar. Çünkü hiçbir BES Hesaplama Aracı, katılımcının bulunğu BES Planın koşullarını detaylı bir şekilde bilemez. Bu sebeple ayrılma durumunda, ne kadar alacağınızı mutlaka BES şirketinizle teyitleşmeniz gerekmektedir.
Ancak Devlet Katkısında koşullar nettir. Buna göre;
İlk üç yıl içinde sistemden çıkarsan Devlet Katkısı alınamaz.
Üçüncü yılın sonunda %15'i,
Altıncı yılın sonunda %35'i,
Onuncu yılın sonunda %60'ı,
Emekliliğe hak kazanıldığında ise Devlet Katkısının tamamı alınır.
BES iptal ettikten sonra kesinti olur mu?
Bireysel Emeklilik sözleşmesinin ilk 5 yılı süresince giriş aidatı ve yönetim gider kesintisi toplamı, her yıl için ilgili takvim yılı başında belirlenmiş ilk 6 ay için açıklanan aylık brüt asgari ücretin %8,5’ini aşamayacak şekilde alınabilir.
Emeklilik, vefat, maluliyet gibi durumlar haricinde sözleşmesinin 5 yılı dolmadan sonlandırılması durumunda; bu dönemde alınabilecek olan ve ayrılma tarihine kadar tahsil edilmemiş olan tutar, Bireysel Emeklilik hesabından ertelenmiş giriş aidatı olarak indirilebilir.
Sözleşmenin ilk 5 yılından sonra sözleşme sonuna kadar giriş aidatı, yönetim gider kesintisi adı altında herhangi bir kesinti yapılamaz.
BES Ayrılma Talep Formu Nasıl Doldurulur?
EGM resmi web sitesinden ve TuvART Haber üzerinden kolaylıkla indirebileceğiniz BES Ayrılma Talep Formunda hali hazırda zaten doldurmanız gereken başlıklar, formda mevcuttur. BES Ayrılma Talep Formundaki başlıklar şöyledir.
Katılımcının / Çalışanın adı - soyadı yazan yere BES sözleşmesini ödeyen kişi değil katılımcı olan kişi bilgileri yazılır. Elbette BES sözleşmesinde ödeyen ve katılımcı aynı kişi de olabiliyor. Ancak burada önemli nokta, ödeyenin değil katılımcının adı bilgisinin yazılması gerektiğidir.
T.C. Kimlik Numarası yazan yere de yine aynı şekilde katılımcıya ait TCKN bilgisi yazılır.
Telefon Numarası yerine ilgili firmada sisteme kayıtlı olan numaranın yazılması süreci kısaltacaktır. Bazen firmalar, formda yazan numara yerine ısrarla sistemde yazan numaradan katılımcıya ulaşım sağlamaya çalışmaktadır. Bu da sizin sürecinizin uzaması anlamına gelmektedir.
Bireysel Emeklilik Sözleşme Numarası yazan yere, çıkış yapmak istediğiniz sözleşmenizin numarasını yazmalısınız. Bu numaraya size firmanız tarafından verilen teklif formundan, mobil uygulamadan ya da çağrı merkezinden ulaşım sağlayabilirsiniz. Birden fazla BES sözleşmeniz olduğunda, hangi sözleşmeden çıkış yaptığınızı belirtmek adına bu kısım oldukça önem arz eder.
Hesabın Bulunduğu Banka yazan yere, daha önce firmanıza ilettiğiniz banka bilgilerinizi yazmanız, yine sürecin uzamaması adına sizin için önemli olabilir. Ancak genel prensip olarak çıkış aşamasında IBAN Numarası genellikle karşılıklı teyit edilir. Fakat operasyon birimleri oldukça karmaşık yapılardan oluştuğu için sisteme kayıtlı IBAN numarasına ödemenin yapılması sık görülen bir durumdur. Bankanız, herhangi bir banka olabilir.
Şube adı, şube kodu, hesap numarası, IBAN numarası yazan yerler, bankanızla ilgili diğer detay sorularıdır. Burada dikkat edilmesi gereken konu şu : IBAN numarasını yazdığınız mutlaka vadesiz hesaba bağlı olmalıdır. Aksi takdirde BES Çıkış için yapılan ödemeniz şirketinize geri dönecek ve BES Ayrılma süreciniz uzayacaktır.
Ayrılma Nedenleriniz yazan yere, tercihinize göre durumunuzu belirten bir maddeyi seçebilirsiniz. Burada önemli nokta şu ibaredir: Hesap özetinde belirtilen tutarda, ayrılma tamamlanıncaya kadar geçecek sürede fon birim fiyatındaki farklılıklar nedeniyle değişiklik olabileceğini biliyorum. Evet, bu ibare şu demektir. Başvurunuzu yaptığınızda size ödenecek tutar örneğin 10.000 TL olarak iletildiyse ayrılma gününüz geldiğinde fon bozulduğu sırada bir düşüş varsa fon değerinde bu miktar 9.750 TL olabilir demektir. Tersi de olabilir, şayet fon değerinde yükseliş söz konusu ise alacağınız miktar 10.750 TL olabilir.