Kahramanmaraş'ta meydana gelen 7,7 ve 7,6 şiddetindeki depremlerin sonucunda birçok aile yaşamını yitirdi. Geriye kalan çocuklar ise çocuk esirgeme yurtlarına ulaştırılmaya başladı. Evlat edinmek ve koruyucu aile olmak isteyen aileler yurtlara başvurulara başladı.
OHAL ilan edilen bölgede arama ve kurtarma çalışmaları devam ederken ailesiz ve evsiz kalan çok sayıda çocuğu evlat edinmek isteyen genç aileler, Çocuk Esirgeme Kurumuna başvurularını yapmaya başladı. Hem koruyucu aile hem de gönüllü ablalık yapmak isteyen kişi sayısı oldukça çok.
TuvART Haber'in Darülaceze Çocuk Esirgeme Kurumu ile yaptığı görüşme neticesinde en çok sorulan sorulara yurt yetkili cevap olarak şunları iletti:
"300 tane çocuk, kurumumuza getirilmek üzere. Biz hazırlığımızı yaptık. Maddi olarak tüm hazırlıklarımız tamam, bir eksiğimiz bulunmuyor. Çocuklarımız geldiğinde yaşamlarına devam edebilecek şekilde yurdumuz hazırlandı. Gönüllü ablalık adına herhangi bir görüşmeye izin vermiyoruz. Çocuklarımıza maddi desteği de kabul etmiyoruz. Bu türden desteklerin doğrudan deprem bölgesine yapılmasını öneriyoruz. Koruyucu aile olmak isteyen ya da evlat edinmek isteyen aileler, e-Devlet üzerinden başvuru yapabilir. Kurumumuzla doğrudan görüşerek evlat edinme konusunda bir çalışma yapılmamaktadır."
8 Şubat 2023 tarihli bakanlık açıklamasında ise şu detaylara yer verildi:
"Yeni başvuruda bulunacak koruyucu aile adaylarımız e-Devlet üzerinden veya deprem bölgesinin dışında ikamet ettikleri ilin Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüklerimize şahsen başvurabilirler."
Bu noktada ailelerin en çok sorduğu sorular ve cevapları haberin devamında bulabilirsiniz.
EVLAT EDİNME İLE KORUYUCU AİLE ARASINDAKİ FARK NEDİR
Bu iki alanın bazı ortak özellikleri olsa da en önemli ayırıcı özellik çocuğun velayeti hususudur. "Koruyucu Aile" işleyişinde velayet çocuğun biyolojik ailesindedir ancak çocuğun bakım, yetişme ve eğitim sorumluluğunu devlet belli esaslar çerçevesinde koruyucu aileyle paylaşır.
Durumu evlat edindirilmeye uygun bir çocukla, durumu evlat edinmeye uygun kişi/eşler arasında hukuki bağlar sağlanarak çocuk ebeveyn ilişkisinin kurulduğu "Evlat Edinme" işleyişinde ise çocuğun bakım, yetişme ve eğitim sorumluluğu tamamen aileye aittir.
EVLAT EDİNME ŞARTLARI NELERDİR
Eşlerin en az beş yıldan beri evli olmaları veya her ikisinin de otuz yaşını doldurmuş bulunmaları,
Evlat edinecek kişi veya eşlerin, evlat edinilenden en az 18 (on sekiz) yaş büyük olması,
Çocuğun, evlat edinen tarafından en az bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması,
Evlat edinmenin her halde çocuğun yararına bulunma
Ayırt etme gücüne sahip olan çocuğun rızasının alınması,
Çocuğun ana ve babasının rızasının bulunması, (22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 311 ve 312. maddelerinde yer alan hükümler hariç)
Çocuğun vesayet altında olması halinde vesayet dairelerinin izninin alınmış olması,
Evlat edinenin en az ilkokul mezunu olması şeklinde özellikler aranır.
EVLAT EDİNME YOLLARI NELERDİR
Evlat edinme şartlarına sahip bir insanın evlat edinmesi ülkemizde iki şekilde olmaktadır:
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na bağlı kuruluşlardan,
Çocuğun biyolojik ailesinden ya da vasisinden. (Bu grupta yer alan evlat edinmelerde taraflar doğrudan Aile Mahkemesine, bu mahkeme bulunmadığı durumlarda ise Asliye Hukuk Mahkemesine başvurmalıdır.)
EVLAT EDİNMEK İSTİYORUM, NEREYE BAŞVURMALIYIM
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları yerleşim yerindeki Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne,
Yurt dışında ikamet eden Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile yabancı ülke vatandaşları, kabul eden devletin merkezi makamına,
Türkiye’de bir yıldan fazla süreyle oturma izni almış yabancı ülke vatandaşları, merkezi makama gönderilmek üzere bulundukları yerin Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü'ne başvuruda bulunurlar.
EVLAT EDİNME BAŞVURUSU NASIL YAPILIR
Evlat edinmek isteyenlerin şahsen ve dilekçe ile başvurmaları gerekir.
Eşlerin evlat edinmek istemesi halinde başvuruda her ikisinin de birlikte bulunması gerekir.
(Başvuruda bulunmak üzere gitmeden önce bulunduğunuz yerin Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü'nden randevu alınmalıdır.)
EVLAT EDİNME İÇİN HANGİ BELGELER GEREKİYOR
Nüfus müdürlüğü tarafından düzenlenen nüfus onaylı kayıt örneği,
Başvuran eşler ve birlikte yaşadığı aile fertlerinin sabıka kayıtları (25/5/2005 tarihli ve 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu kapsamında yer alan silinmiş kayıtlar da dâhil)
Mal varlığını, gelir ve sosyal güvenlik durumunu gösterir belgeler,
Kimlik Paylaşımı Sisteminden belge üretebilen muhtarlıklardan veya nüfus müdürlüklerinden alınacak yerleşim yeri belgesi,
Öğrenim durumunu gösterir belge,
Fiziksel, zihinsel ve ruhsal bir engelinin, sürekli bakımı gerektiren, bulaşıcı veya süreğen bir hastalığının bulunmadığını, ayrıca alkol veya uyuşturucu madde bağımlısı olmadığını belirten sağlık kurulu raporu,
Türkiye’de yaşayan yabancı ülke vatandaşlarından veya yurt dışında yaşayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından oturma izin belgesi ve çocuğun kabul eden ülkeye girmesine ve orada sürekli ikametine izin verildiğine veya verileceğine dair belge.
EVLAT EDİNME BAŞVURUSU NASIL İNCELENİYOR
Evlat edinmek üzere başvuran kişi ve eşler;
Belgeleri, başvuru tarihinden itibaren en geç 2 (iki) ay içinde tamamlayıp sunarlar.
Bu süre içinde belgeleri sunmayanların başvuruları işleme konulmaz.
Belgelerin sunulduğu tarih ve saat, sosyal inceleme ve çocuğun yerleştirilmesi sıralamasında esas alınır.
Ancak, korunmaya ihtiyacı olmayan çocukların evlat edinilmesi veya oluşmuş anne, baba ve çocuk ilişkisinin bulunması ya da hısımlığın söz konusu olması durumlarında bu esasa bağlı kalınmaz.
Başvuru sahipleri belgelerin tesliminden itibaren en geç 6 (altı) ay içinde yerleşim yerlerinde ziyaret edilerek haklarında sosyal inceleme başlatılır. Başvuruların yoğun olduğu il müdürlüklerinde bu süre, altı ay daha uzatılabilir.
İncelemede karar vermeye yardımcı olacak her türlü belge talep edilir.
Başvuru sahiplerinin ve varsa birlikte yaşadıkları başka kişilerin kişilik, eğitim, kültürel özellikleri, ekonomik güçleri, sağlık durumları, aile bireylerinin birbirleriyle ve çevreleri ile olan ilişkileri, çocuktan beklentileri, evlat edinmeye bakış açıları, bakım, eğitme ve yetiştirme konularına yaklaşımları, evlat edinmek istedikleri çocuğun özellikleri, başvuru sahiplerinin veya varsa altsoylarının tavır ve düşünceleri değerlendirilir.
Başvuru sahipleri ile en az 5 (beş) görüşme gerçekleştirilir.
Yapılan görüşmeler, incelemeler ve belgeler sonucu yapılan değerlendirme ile kapsamlı bir sosyal inceleme raporu hazırlanarak kanaat bildirilir.
Sosyal inceleme raporunda yer alan olumlu ya da olumsuz kanaat, başvuru sahibine yazılı olarak bildirilir.
Başvuru hakkında olumlu kanaat bildirilmesi halinde dosya sıraya alınır.
EVLAT EDİNME BAŞVURUSU REDDEDİLME DURUMU
Evlat edinmek isteyenlerden başvuru için yeterli koşulları taşımadıkları anlaşılanların başvuruları sosyal inceleme yapılmaksızın reddedilir.
EVLAT EDİNME BAŞVURUMU ASKIYA ALABİLİR MİYİM
Başvuruları işleme konulanların dosyaları haklı mazeret göstermeleri halinde mazeretin gerektirdiği bir süre için askıya alınabilir. Bu süre sonunda yeniden yapılacak sosyal inceleme sonucunda düzenlenecek rapora göre dosya işleme konur.
EVLAT EDİNME BAŞVURUM REDDEDİLİRSE İTİRAZ EDEBİLİR MİYİM
Evlat edinme başvurusunun reddedilmesine, askıya alınmasına veya işlemden kaldırılmasına ilişkin işlemler il müdürlüğü tarafından başvuru sahiplerine yazılı olarak bildirilir.
Bu işlemlere karşı bildirim tarihinden itibaren 15 (on beş) gün içinde il müdürlüğü nezdinde itiraz edilebilir.
İtiraz komisyon tarafından görüşülerek en geç 1 (bir) ay içinde kesin olarak karara bağlanır ve karar itiraz edene yazılı olarak bildirilir.
ÜLKELER ARASI EVLAT EDİNME KOŞULLARI NELERDİR
Ülkelerarası kapsamda yer alan dosyalar Lahey Ülkelerarası Evlat Edinme Sözleşmesi gereği değerlendirilmektedir. Sözleşme gereği çocuk ancak kendi ülkesinde evlat edindirilemediği takdirde ülkelerarası bir evlat edinme söz konusu olabilmektedir.
Ülkemizde evlat edinmek üzere ailelerin sırada beklemesi nedeniyle bu kapsamda genellikle süreğen sağlık sorunları, engelleri ve bebek grubunun dışında 5 yaş ve üzeri olup genellikle erkek ya da kardeşleri olan çocuklar yer almaktadır.
Ülkemizde ikamet eden ve aynı zamanda bir başka ülkenin vatandaşlık hakkına sahip olan ya da Türk vatandaşı ile evli olan yabancı ülke vatandaşları hakkında evlat edinmenin vatandaşı olunan ülkede tanınıp tanınmayacağına ilişkin olarak Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından ülkelerarası işlem gerçekleştirilmektedir.
Türkiye’de ikamet eden yabancı ülke vatandaşlarının sabıkaları olmadığını gösterir belgelerinin vatandaşı oldukları ülkeden kendileri tarafından temin edilmesi gerekmektedir.
Ülkelerarası merkezi makamları ile işlem başlatılacak vaka dosyalarında, bu ilke ile süren iletişimin detaylarına ve iletişim bilgilerine yer verilmesi gerekmektedir.
EVLAT EDİNME İŞLEMİ SIRASINDAKİ SIRALAMALAR NELERDİR
Çocuğun yaşı, cinsiyeti, sağlık durumu, varsa kardeşi ile birlikte istenmesi gibi özellikler sıralamayı belirlemede dikkate alınır. Evlat edinilecek çocuğun, varsa kardeşi ile birlikte evlat edindirilmesine, bunun mümkün olmaması durumunda birbirlerine yakın yerleşim yerlerinde bulunan ve birbirleriyle görüştürebilecek kişi veya eşlerin yanına yerleştirilmelerine özen gösterilir. Kardeşi olan çocukları birlikte evlat edinmek isteyenler için sıralamaya bağlı kalınmayabilir.
Kaynak : T.C: Aile Bakanlığı, KOREV
