28 Şubat 2024, Dünyada bugün öne çıkan gelişmeler Aposto ajandasına göre şöyle:
GENEL BAKIŞ
• ABD Başkanı Joe Biden, İsrail'in Ramazan ayı boyunca Gazze'deki askerî faaliyetlerini durdurmayı prensipte kabul ettiğini açıkladı. Biden, "bu taahhüt karşılığında Hamas'ın da rehineleri serbest bırakacağını, ateşkes ve esir takası konularında anlaşmaya yaklaşıldığını" belirtti.
Bir adım geriden: Hamas, elindeki rehinelerin Filistinli mahkumlarla takas edilmesi ve Gazze'nin yeniden inşasını içeren ateşkes planını Şubat ayının başında iletmiş; 45'er günlük üç ateşkes döneminin ardından savaşın sona ermesini önermişti.
• İsrailliler, dün yerel seçimler için sandık başına gitti. İsrail'in Gazze çevresi ve Lübnan sınırında tahliye ettiği belde ve şehirlerin yer aldığı 14 yerel yönetimde seçim yapılmayacağı belirtildi.
Bir adım geriden: Ülkede beş yılda bir yapılan yerel seçimler, İsrail-Hamas savaşı nedeniyle önce 31 Ekim 2023'e sonra 27 Şubat 2024'e ertelenmişti.
Bir adım sonrası: Seçimlerin kesin sonuçlarının 1 hafta sonra açıklanması bekleniyor.
• AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, İsrail'in Filistinlileri bölmek için Hamas'ın gelişmesine yardımcı olduğunu söyledi:
"Çek göndererek finanse ettiklerini söylemiyorum ama Hamas'ın gelişmesini kolaylaştırdılar."
• Lübnan’daki Hizbullah, İsrail'in kontrolünde bulunan Golan Tepeleri'ndeki İsrail üssüne roketle saldırdıklarını duyurdu. İsrail ordusu, yaylım ateşi şeklinde fırlatılan roketlerin sayısının 60 civarında olduğunu belirtti.
Perspektif: Hizbullah'ın roket saldırısı, İsrail'in Bekaa Vadisi'ni vurarak en az iki Hizbullah üyesini öldürmesine misilleme olarak yorumlandı.
Öte yandan: İsrail, Lübnan'ın güneyinde düzenlediği hava saldırısında Hizbullah'ın üst düzey komutanlarından Hassan Hüseyin Selami'yi öldürdüğünü açıkladı.
• Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), İran'ın yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum üretiminin son üç ayda arttığını belirtti.
Dahası: Rapora göre İran, uranyum zenginleştirme çalışmalarına hız vererek nükleer silah üretimine yönelmiş olabilir.
Öte yandan: İran yönetimi, nükleer silah üretmeyi hedeflediği iddialarını reddetti.
• AB'nin tarım politikalarını protesto eden çiftçiler, Pazartesi günü Brüksel'de gösteri düzenledi. Çiftçiler, AB tarım bakanlarının Brüksel'deki toplantısı sırasında sokakları traktörlerle işgal etti. Protestolara İspanyol, Portekizli ve İtalyan çiftçiler katıldı. Polis, göstericilere tazyikli suyla müdehale etti.
Perspektif: Çiftçilerin talepleri arasında, Avrupa'nın çevresel düzenlemelerinin gevşetilmesi ve ithalattaki haksız rekabete karşı koruma tedbirleri yer alıyor.
• Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan ile Azerbaycanlı mevkidaşı Ceyhun Bayramov, barış anlaşması müzakereleri için bugün Almanya'nın başkenti Berlin'de biraraya gelecek.
Bir adım geriden: Aliyev ve Paşinyan, 17 Şubat'ta düzenlenen Münih Güvenlik Konferansı'nda Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile görüşmüştü. Scholz, iki tarafı da barış müzakerelerini sonuçlandırmaya çağırmıştı.
AVRUPA
• Macaristan'da parlamento, Pazartesi günü İsveç'in NATO'ya katılım başvurusunu onayladı. Yapılan oylamada İsveç'in NATO üyeliğinin kabul edilmesi kararı, oy çokluğuyla verildi.
Ne dedi? İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, “Bu tarihî bir gün. NATO'da sorumluluk üstlenmeye hazırız" dedi.
Neden önemli? Macaristan, 31 üyeli NATO içinde İsveç'in adaylığına onay vermeyen tek ülkeydi. Ocak'ta Türkiye'nin onayının ardından Macaristan'ın da onay vermesiyle İsveç'in üyeliğinin önünde engel kalmadı.
Bununla birlikte: Başkent Budapeşte'de muhalefet partilerinin liderleri ve muhalif seçmenler biraraya gelerek Viktor Orbán'ı protesto etti. Ülkede işsizliğin artması, AB ile yaşanan gerilimler ve cinsel istismar davasında hüküm giymiş bir kişiyi Cumhurbaşkanı'nın affetmiş olması nedeniyle oluşan tepkiler protestolara dönüşüyor.
• Belarus devlet haber ajansı BelTA'nın haberine göre, Devlet Başkanı Aleksandır Lukaşenko, 2025'te yapılacak seçimlerde aday olacağını açıkladı. Rusya Devlet Başkanı Putin'in müttefiki olan Lukaşenko, "Hiçbir lider kendisini savaşa kadar takip eden halkını terk etmez" dedi.
Perspektif: Lukaşenko, 1994'ten beri yönetimde. Ocak ayında kendisine ömür boyu cezai kovuşturmadan muafiyet sağlayan yeni bir yasa çıkardı. Bu yasa, yurt dışında yaşayan muhaliflerin cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmalarını engelliyor.
• Birleşik Krallık'ta Muhafazakar Parti, milletvekilli Lee Anderson'ın parti üyeliğini askıya aldı. Anderson, Londra Belediye Başkanı Sadiq Khan'ın İslamcıların kontrolü altında olduğunu söylemiş; bu ifadeleri tepki toplamıştı.
Cevap: Kahn, Anderson'ın sözlerini ırkçı ve İslamofobik olarak bulduğunu ve bunların "Müslüman karşıtı nefret ateşini körükleyeceğini" söyledi.
Geniş açı: Londra'nın ilk Müslüman belediye başkanı ve muhalefetteki İşçi Partisi'nin üyesi olan Khan, Filistin yanlısı yürüyüşler de dahil olmak üzere başkentteki güvenlik politikaları nedeniyle Muhafazakarlar tarafından sıklıkla eleştiriliyor.
• Arnavutluk'ta milletvekilleri, İtalya ile Adriyatik Denizi üzerinden İtalya'ya gitmek isteyen göçmenler için işleme merkezleri inşa edilmesini öngören göç anlaşmasını parlamentoda onayladı. Anlaşmaya göre, Arnavutluk'un Kuzey Adriyatik kıyısına göçmenler için iki kamp inşa edilecek.
Neden önemli? Anlaşma, AB üyesi olmayan bir ülkenin bir AB ülkesi adına göçmen kabul etmesinin ilk örneği. Ancak anlaşma ülke içinde tartışma yarattı. Muhalefet partisi, ülkenin egemenliğinin ve devlet yetkilerinin başka bir ülkeye devredildiği ve Anayasa'nın çiğnendiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.
• Belçika İş Mahkemesi, iş yerinde başörtüsünü çıkarmayı reddettiği için Brüksel Belediyesi tarafından işe alınmayan bir kadın çalışanı haksız buldu. Mahkeme, Avrupa Adalet Divanı içtihadına dayanarak, “iş yerinde dinî ve siyasi sembollerin yasaklanmasının ayrımcılık olmadığına” karar verdi.
• Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Cuma günü AB Dönem Başkanı Belçika Başbakanı Alexander De Croo, Polonya Başbakanı Donald Tusk ile yaptığı basın toplantısında Polonya için geçen yıl durdurulan AB karşılıksız yardım, kredi ve fon aktarımlarının yeniden başlayacağını duyurdu.
Neden önemli? Polonya, tarihinin en büyük fon aktarımına kavuşuyor. Açıklamaya göre, ülkeye 2027'ye kadar toplam 137 milyar avro ödenecek.
• Belçika'daki çiftçi derneklerinin çağrısıyla yüzlerce çiftçi, Brüksel'deki AB Komisyonu ve AB Konseyi binası yakınında toplandı. Çiftçiler, 300 kadar traktörle şehrin ana yollarını ve AB binalarının önündeki yolları ulaşıma kapattı. Eylemler sırasında lastikler yakıldı, saman balyaları tutuşturuldu. Polis TOMA'larla göstericilere müdahale etti.
• Almanya'da 2022 yılında mültecilere 1.248 saldırıda bulunulurken 2023'te bu sayı, 2.378'e çıktı. Mülteci yurtlarına yönelik 2022'de 70 saldırı meydana gelirken bu sayı, 2023'te 180 olarak kayıtlara geçti.
• ABD, Birleşik Krallık ve Fransa, bu yıl görevini bırakacak olan Hollanda Başbakanı Mark Rutte'yi NATO'nun bir sonraki genel sekreteri olması için desteklediklerini açıkladı. Böylece Rutte, görevi üstlenmek için en güçlü isim oldu. NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’in Ekim ayında görevi bırakacağı öngörülüyor.
• Paris'te Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Ukrayna'ya yönelik AB yardımlarının organizasyonu için bir konferans düzenleyecek. Konferans, ABD yardımının gecikmesi üzerine, Rusya’nın “savaşı kazanacağı” söylentileri karşısında, AB'nin “Ukrayna’nın yanında olduğu” mesajını vermeyi hedefliyor.
Bir adım geriden: Macron, geçen hafta Paris'te Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile ikili güvenlik anlaşması imzalamıştı.
Kaynak : Aposto
