Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) raporu, 40 Dünya liderinin katılımıyla düzenlenecek iklim zirvesi öncesinde açıklandı. BM Genel Sekreteri Guterres "Uçurumun kenarındayız" dedi.
Kaynak: Şarkul Avsat, Washington / Ali Barada
Fotoğraf: Reuters
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, bu hafta ABD Başkanı Joe Biden'ın ev sahipliği yapacağı ve yaklaşık 40 dünya liderinin katılımıyla düzenlencek küresel iklim zirvesinin öncesinde yaptığı uyarılarda bulundu. Son 6 yılda sıcaklıkların küresel ölçekte tehlikeli bir biçimde arttığına dikkat çekerek dünyanın uçurumun kenarında olduğunu vurguladı.
Dünya Meteoroloji Örgütü'nün (WMO) 2020 yılı küresel iklim durumuna ilişkin son raporunu değerlendiren Guterres, geçen yılın en önemli olayının sadece Kovid-19 salgınının başlaması olmadığını, aynı zamanda insanlığın sebep olduğu hava sıcaklıklarının aşırı yükselmesiyle iklim değişikliğinin de tehlikeli boyutlara ulaştığını belirtti. Rapordaki verileri "son derece endişe verici" olarak nitelendirdi. Guterres raporda yer verilen korkunç tabloya dikkat çekerek 2020’nin sanayi öncesi döneme göre 1,2 santigrat derece daha sıcak olduğunu, bu durumun bilim insanları tarafından belirlenen 1,5 santigrat derece sınıra tehlikeli bir şekilde yaklaşmak anlamına geldiğini söyledi. Aynı zamanda 2015'ten bu yana geçen 6 yılın en sıcak dönem olarak kayda geçtiğinin altını çizdi.
Rusya'nın Verkhoyansk kentinde sıcaklığın geçen haziran ayında 38 santigrat dereceye ulaştığına dikkat çeken BM Genel Sekreteri, bunun "Kuzey Kutup Dairesi'nin kuzeyinde kaydedilen en yüksek sıcaklık" olduğu bilgisini paylaştı. Guterres, 2020 yılının yaşanan 98 tropik kasırga ile küresel ortalamanın üzerinde bir tabloya sahne olduğunu belirttiği açıklamasında sera gazı seviyesinin de sanayi öncesine göre yüzde 148 oranında arttığına dikkat çekti. Büyük sera gazı konsantrasyonlarının artmaya devam ettiğini vurguladı.
BM sekreteri ayrıca Kaliforniya ve Kolorado'da şimdiye kadar kaydedilen en büyük orman yangınlarına neden olan ABD’deki yaygın kuraklık sorununa ve Pantanal sulak alanlarında ciddi orman yangınlarını körükleyen Brezilya'daki kuraklığa da işaret etti. Rapora göre Grönland’daki buz tabakası, Eylül 2019 ile Ağustos 2020 arasında hacminin 152 milyar metrik tonunu kaybetti. Guterres bu uyarıları, ABD Başkanı'nın 22-23 Nisan'da yapılması için çağrıda bulunduğu ve zararlı emisyon üretiminde ilk sıralarda yer alan ülkelerin liderlerinin de katılacağı çevrimiçi zirveden iki gün önce yaptı.
Zirveye katılacak ülke liderleri arasında Çin Halk Cumhuriyeti Başkanı Şi Jinping, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Brezilya Devlet Başkanı Kayer Bolsonaro, İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Almanya Başbakanı Angela Merkel de var.
Bangladeş ve Marshall Adaları gibi iklim değişikliğinin en ciddi tehlikeleriyle karşı karşıya kalan ülkelerin liderlerine ek olarak Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz el-Suud ve Birleşik Arap Emirlikleri Devlet Başkanı Şeyh Halifa bin Zayed el-Nahyan da zirveye davet edildi.
Ayrıca Butan gibi iklim değişikliği konusunda örnek uygulamalara imza atan yönetimler, büyük ormanlara sahip bazı İskandinavya ve Afrika ülkeleri ve fosil yakıttan hızlı bir biçimde uzaklaşmaya çalışan Polonya da davet edildi.
"Küresel sıcaklık artışını sanayi devriminden öncesine göre 1,5 santigrat derece ile sınırlandırmalıyız. Bu, küresel sera gazı emisyonlarını 2030 yılına kadar 2010 seviyelerinde yüzde 45 azaltmak ve 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşmak anlamına geliyor" diyen Guterres, önümüzdeki kasım ayında İskoçya’nın Glasgow kentinde yapılacak COP26 küresel iklim konferansı öncesinde ülkelerden bir dizi somut başarı bekliyor. Guterres aynı zamanda, BM’nin tüm ülkeleri, şehirleri, bölgeleri, şirketleri ve finans kurumlarını kapsayacak şekilde net sıfır emisyonu taahhüt eden küresel bir koalisyon kurduğuna, Kovid-19 virüsünden kurtulmak için harcanan trilyonlarca doların Paris Anlaşması ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile uyumlu olması gerektiğine işaret etti. Gelecek 10 yılın, ulusal düzeyde belirlenen katkıların sağlanmasına tanıklık edecek dönüşüm dönemi olması çağrısında bulundu.
Fosil yakıtları kirleten sübvansiyonların yenilenebilir enerjiye yönlendirilmesi gerektiği inancını dile getiren Guterres, gelişmiş ülkeleri 2030 - 2040 döneminde fosil yakıttan vazgeçmeye öncülük etmeye çağırdı. Ülkelerin, fırsatların daha ağır basması durumunda adil bir geçiş sağlamak için çalışması gerektiğini ifade eden BM Genel Sekreteri iklim değişikliğiyle mücadele ve yeşil ekonomiye geçişin 25 milyon istihdam yaratacağını vurguladı. Gelişmiş ülkeleri, gelişmekte olan ülkelere iklim finansmanı için yıllık 100 milyar dolar sağlama sözü vermeye çağıran Guterres fonun yarısının bağışçılar ile çok taraflı kalkınma bankaları tarafından sağlanması gerektiğini belirtti.
