Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, iki ülke adına ilişkilerin statüsünün müttefiklik düzeyine çıkarılmasını öngören deklarasyonla birlikte bir dizi anlaşma imzaladı.
BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ İLERLEME KAYDEDİLDİ
Tokayev, Kazakistan ile Özbekistan’ın, Afganistan’daki durumun istikrara kavuşturulması dahil olmak üzere bölgesel ve uluslararası gündemin birçok meselesinde ortak bir vizyona sahip olduklarını kaydetti. Kazakistan Cumhurbaşkanı, “Ticari ve ekonomik iş birliğinin geliştirilmesinde benzeri görülmemiş bir ilerleme kaydedildi. Bu yılın 10 ayında ikili ticaret hacmi yüzde 30 artarak 3 milyar doları aştı. Biz kısa zamanda bu rakamı 5 milyar dolara, ardından 10 milyar dolara çıkarmayı hedefliyoruz.” şeklinde konuştu.
DEVLETLERARASI KONSEY
Görüşmelerde iki ülke arasındaki stratejik ilişkileri müttefiklik düzeyine yükseltme konusunda ortak karar aldıklarını belirten Tokayev, “Bugün devletlerimiz arasındaki ilişkilerin statüsünü ittifak düzeyine çıkarma konusunda bir anlaşmaya vardık. Bu, ülkelerimiz arasındaki ilişkileri tamamen yeni bir niteliksel düzeye taşıyor. Müttefiklik ilişkilerinin özel yükümlülükleri vardır. Bu bağlamda benim tarafımdan devletlerarası konseyin oluşturulması önerisi yapıldı.” dedi.
Kazakistan ile kurdukları özel kardeşlik ilişkilerini çok değerli gördüklerinin altını çizen Mirziyoyev de, “Biz çok yönlü iş birliğimizin güncel konulardaki çıkarların benzerliğini ve pozisyonların ortaklığını bir kere daha teyit ettik.” ifadelerini kullandı.
FARKLI ALANLARI KAPSAYAN ANLAŞMALAR İMZALANDI
Diğer yandan, Kazakistan ile Özbekistan’nın ilgili kurumları arasında suçlu iadesi, afet, uzay, elektrik, ticaret ve yatırım alanlarında iş birliği anlaşmalarının yanı sıra Orta Asya Uluslararası Sanayi Merkezi’nin kurulması, Türkistan-Çimkent-Taşkent güzergahında hızlı tren hattı ve Kızılorda-Üçkuduk arasında otoban inşası projelerine dair ortak eylem planlarına imzalar atıldı.
BASIN MENSUPLARI KONUNUN DİĞER ÖNEMLİ BAŞLIKLARINA DİKKATLERİ ÇEKTİ
Özbek gazeteci 2020 TÜRKSOY Basın Ödülü sahibi Abduvali Saybnazarov, AA muhabirine yaptığı açıklamada, söz konusu deklarasyonu "tarihi anlaşma" olarak nitelendirirken, bölge ülkeleri arasında ilk defa Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi kurulacağını ve müttefikliğin stratejik yönlerinin belirleneceğini kaydetti.
Saybnazarov, "İki ülke arasındaki müttefiklik ilişkilerini öngören bu tarihi deklarasyon Orta Asya ülkeleri arasında ilk defa imzalanıyor." dedi.
Saybnazarov, şimdiye kadar stratejik ortaklık düzeyinde olan Özbekistan ile Kazakistan arasındaki ilişkilerin müttefiklik düzeyine ulaşmasının Orta Asya’nın diğer ülkelerine de olumlu etki edeceğini ve bölgenin genel menfaatlerine hizmet edeceğini dile getirerek, "Özbekistan ile Kazakistan arasında müttefiklik deklarasyonunun imzalanması tarihi bir vaka olmanın yanı sıra Orta Asya’da istikrar ve kalkınma için atılan önemli bir adımdır." değerlendirmesinde bulundu.
Kazakistan ile Özbekistan arasında 6 Aralık’ta imzalanan müttefiklik deklarasyonu, Kazak gazeteciler ve uzmanları tarafından "dış tehditlerle birlikte mücadele etmek ve Orta Asya gibi potansiyeli yüksek bir bölgede ekonomik ilişkilerin entegrasyonu için atılan tarihi adım" olarak değerlendirildi.
Kazak gazeteci Amangeldi Kurmetuly, Kazakistan ile Özbekistan arasındaki stratejik ilişkilerin müttefiklik düzeyine çıkarılmasının bölgede yeni bir tarihi niteliğe sahip entegrasyon sürecinin başladığı anlamına geldiğini söyledi.
Deklarasyonun Türk Devletleri Teşkilatı çerçevesindeki entegrasyon faaliyetlerini de güçlendireceğini belirten Kurmetuly, şunları kaydetti:
"Hazar Denizi’nin batı kısmında Türkiye ile Azerbaycan arasında etkin iş birliği var. Artık doğu kısmında yer alan Kazakistan ile Özbekistan’ın da iş birliği daha yüksek düzeye taşınmış oldu. Bütün bunlar Türk Devletleri Teşkilatına üye ülkeler ile diğer Türk halklarının gelecekteki ortak hedefleri doğrultusunda birlikte hareket etmelerini sağlayacaktır."
Kazak ekonomist Saparbay Jubayev de Kazak-Özbek ekonomik ilişkilerinin 25 yıllık duraksamanın ardından 2016’dan sonra canlandığını hatırlattı.
