Azerbaycan ve Ermenistan'ın, sınırlandırma sürecini SSCB'de kabul edilen sınırlar temelinde yürüttüğünü belirten Paşinyan, Kelbecer'deki Zod Altın Sahası hakkında bilgi verdi.
Zod maden yatağının bir kısmının Sovyet dönemi Ermenistan topraklarında ve diğer kısmının ise Sovyet dönemi Azerbaycan topraklarında olduğunu belirten Paşinyan, sınırlandırma çalışmalarının Azerbaycan'ın katılımıyla yapılması gereken karmaşık bir süreç olduğunu belirtti.
“Paşinyan: Çoğu soruya yanıt bulmaya çalışıyorum.”
"Çoğu soruya yanıt bulmakla ilgileniyorum. Ancak bu uzun bir süreç ve bugün hemen ele alınması gereken sorunlar var. En önemlilerinden biri iç ve dış güvenliği sağlamaktır ve ne kadar tatsız olursa olsun atılması gereken adımlardan biri de 9 Kasım Anlaşmasının uygulanmasıdır. Dahası, bu sınır görme ile değil GPS koordinatları ile belirlenir. Daha önce de açıklandığı gibi Zod Madeninin bir kısmı Sovyet dönemi Ermenistan'ında ve diğer Sovyet dönemi Azerbaycan'da mevcuttu." dedi.
Zod Altın Madeni Geçmişi
Zod Sahası, Azerbaycan Cumhuriyeti Kelbecer bölgesi ile Ermenistan Cumhuriyeti Başarkeşar (Vardenis) bölgesi sınırında yer almaktadır. Toplam toprakların % 70'i Azerbaycan'ın Kelbecer bölgesinde ve % 30'u Ermenistan'ın Vardenis bölgesinde bulunuyordu.
Azerbaycan'ın Kelbecer bölgesinde bulunan Zod Altın Maden Yatağı, kültür tarihinde yüzyıllardır bilinmektedir. Zok Altın Yatağının tarihçesi ise en az MS 3. bin yıla kadar uzanır.
1970'lerde ve 80'lerde söğüt tarlasında yapılan jeolojik keşifler sırasında antik höyükler, mağaralar, kuyular, antik kaya çökeltileri ve antik cevher parçalarının ayrı höyükleri ve altın madenciliği araçları, insanların 4 - 5 bin yıl önce burada yaşadığını göstermiştir.
Ermenistan, işgalden önce Ermeni nüfusu bulunmayan Kelbecer'e farklı bölgelerden vatandaşlarını getirerek yasadışı bir şekilde iskan ettirmiş ve buranın zengin doğal kaynaklarını da kendi malı gibi işletmiştir. Kelbecer'de altın ve cıva madenleri, işgal süresince yasa dışı bir şekilde işletilmişti. Geliri de Ermenistan'a aktarılmıştı.
Yaklaşık 113 ton altın rezervine sahip olan Zod (Söğüdlü) ile 13 ton rezervli Ağduzdağ ve Tuthun altın madenlerini işgal boyunca işleten Ermeniler, toplam rezervleri 1 milyon tondan fazla olan Akyatak, Levçay, Çorbulak, Kamışlı ve Akkaya cıva yataklarını da yasa dışı olarak kullanmayı sürdürdü.
