Bireysel Emeklilik Sisteminde (BES) faizli ve faizsiz fonların bulunmasıyla ilgili olarak "BES caiz mi?" sorusunun cevabı artık sistematik olarak netleştirildi. Katılım Sigortacılığı yaklaşımı ile BES şirketlerinde artık dini yetkililerin onay vermesi ile "caiz sigorta ürünleri" satışı yapılabilecek. Uygunluk alamayan firmalar, faizsiz ve dine uygun ürün satışı yapamayacak.
19 Aralık 2020 tarihli Resmi Gazetede 31.339 sayı ile; Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzzenleme ve Denetleme Kurulu, katılım esasları çerçevesinde sigortacılık ve BES faaliyetlerine ilişkin yönetmelik yayınlandı.
Bireysel Emeklilik Şirketleri (BES) hızlı bir şekilde kanuna uygunluk zorunluluğu çerçevesinde çalışanlarına "katılım sigortacılığı" eğitimlerini devletin yetkili kurumlarından aldırmaya başladı.
Eğitimlerden sonra sınavlardan geçemeyen kişilerin, bu tür ürünlerde hizmet vermesi mümkün olmayacak. Şirketlerin de bu tür ürünleri satabilmesi için yetki almış kişileri çalıştırması zorunlu. Diğer yandan şirketlere atanan "kurul" satılan ürünlere "caizdir" şeklinde uygunluk vermesi gerekiyor.
En hızlı şekilde Türkiye Sigorta A.Ş, Türkiye Hayat Ve Emeklilik A.Ş 01.09.2020 tarihi itibari ile katılım sigortacılığı esaslarına uygun hayat dışı ürünleri, ferdi kaza ve emeklilik ürünleri ile hizmet vermeye başladı. Danışma Komitesi tarafından onaylanan kurallar çerçevesinde Risk Fonu kurulması, buna ait hesabın işletilmesi ve tazminat ödemeleri dahil diğer süreçlere ilişkin "Katılım Sigortacılığı Kapsamında Risk Fonu Kuruluşu ve İşletme Esasları Uygulama Esas ve Usulleri" hazırlanmış ve uygulamaya geçildi.
Katılım Sigortası Nedir?
Katılımcıların kendileri ile diğer katılımcıların tazminat ve/veya birikim ödemelerine ilişkin taleplerinin karşılanmasını teminen oluşturulan risk fonuna katkıda bulundukları, söz konusu fonun sigortacılık faaliyeti yapmasına izin verilmiş bir sigorta şirketi tarafından katılım finans ilkelerine uygun olarak yönetildiği ve ortak risk paylaşımı ile dayanışma esaslarına dayanan sigorta türüdür. Katılım Sigortacılığı yanı sıra Tekafül ve Teavün olarak adlandırılan bu uygulama, katılımcıların ödedikleri tutarlar (bağış) kapsamında yardımlaşma esasına dayanan karşılıklı sigorta söz konusudur. Katılım Sigortacılığı faaliyetinde aşağıda yer alan tanımlar dikkate alınmaktadır.
Katılım Sigortası Tanımları Neyi İfade Ediyor?
Katılımcı: Risk fonuna, kendi riskinin ve diğer katılımcıların risklerinin ortak risk paylaşımı ve dayanışma esasları çerçevesinde teminat altına alınması maksadıyla katkı primi ödeyen kişiyi ifade eder.
Katkı Primi: Katılımcıların risk fonu yararına ve ortak risk paylaşımı ve dayanışma esasları doğrultusunda riskin karşılanması için ödediği tutarı ifade eder.
Risk Fonu: Katkı primi ödemeleri ile bunlardan kaynaklanan gelirlerin biriktirilmesi ve tazminat ve/veya birikim ödemeleri ile yasal yükümlülükler de dahil olmak üzere yapılan harcama ve giderlerin karşılanması için oluşturulan fonu ifade eder.
Bakiye: Şirket tarafından belirli bir dönemde ödenmiş ve dönem içinde ödenecek tazminatlar ile risk fonuna ait yasal yükümlülükler ve diğer masraflar karşılandıktan sonra katılımcıların ödedikleri katkılardan ve bunların gelirlerinden geriye kalan tutarı ifade eder.
Katılım Reasüransı: Katılım finans ilkeleri ile ortak risk paylaşımı ve dayanışma esaslarına dayanan reasürans faaliyetini ifade eder.
Likidite İmkanı: Risk fonunun ilgili hesap döneminde yasal ve idari yükümlülüklerini yerine getirmede yetersiz kalması durumunda, şirket tarafından risk fonunun fazla vermesiyle birlikte geri alınmak kaydıyla sağlanan geçici süreli finansman imkanını ifade eder.
Danışma Komitesi: Katılım sigortacılığı sisteminin işleyişinin katılım finans sistemi prensipleri ile ortak risk paylaşımı ve dayanışma esaslarına uygunluğunu takip eden Komiteyi ifade eder.
Katılım Sigortası Genel İlkeleri Nedir?
Katılım Sigortacılığının Genel İlkeleri aşağıda yer almaktadır.
Yardımlaşma unsurunun/amacının bulunması,
Katkı Primlerinin toplandığı risk fonunun poliçe sahiplerine ait olması, şirkete ait bir mülkiyetin bulunmaması,
İhtisas sahibi bir Danışma Komitesi’nden hizmet alınması.
Sermayedara ait varlıkların ve katılımcılardan toplanan katkı primlerinin Şirket Danışma Komitesi tarafından onay verilen yatırım araçlarında (Katılım Bankaları, Sukuk (Kira Sertifikası), BIST Katılım Endeksi, Kıymetli Metaller, Döviz ve benzeri onay alınan kıymetler) değerlendirilmesi,
Katılım Sigortacılığı prensiplerine uygun olmayan, Danışma Komitesi tarafından uygun görülmeyen iktisadi kıymetlere, menfaatlere katılım sigortası teminatı verilmemesi,
Katılım Sigortacılığı İle Geleneksel Sigortacılığın Farkları Nedir?
Karşılıklı dayanışma esaslıdır.
Katılımcılar arasında karşılıklı risk paylaşımı gerçekleşmektedir.
Faaliyet sonucunda Risk Fonu’nun kazancı yine Risk Fonu’na aittir.
Yatırımlar Katılım Finans esaslarına göre değerlendirilir.
Risk Fonu’nun sahibi katılımcılardır. Ancak katkı primleri yardımlaşma ve dayanışma amaçlı bağış niteliğindedir.
Danışma Komitesi tarafından onaylanmayan faaliyet alanları katılım sigortacılığı kapsamına dahil edilmez, bunlar için teminat sağlanmaz.
Faaliyetleri, mevcut yasal düzenlemelerde belirlenen esaslar yanı sıra Danışma Komitesi görüş ve denetimine tabidir.
Faaliyetlerden kaynaklanan olası zarar, Risk Fonu’nu yöneten Sigorta Şirketi tarafından geri alınmak kaydıyla Likidite İmkanı sağlanarak karşılanır.
İslami prensiplerle çalışan Retekaful şirketleri tercih edilmektedir. Ancak katılım reasüransı şirketinin olmaması durumunda belli şartlarla konvansiyonel reasürans şirketleriyle çalışmasına müsaade edilmiştir.
Faiz içermez.
Katılım Sigortacılığı Hangi Branşlarda Uygulanabilir?
Katılım Sigortacılığı faaliyetlerini şirketler, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından verilen ruhsatlar çerçevesinde sürdürmekte olup, bu kapsamda; yangın ve doğal afetler (DASK hariç), finansal kayıplar, kaza, nakliyat, su araçları, raylı araçlar, kara araçları sorumluluk, kara araçları, genel sorumluluk, genel zararlar (Tarsim hariç), hava araçları, hava araçları sorumluluk, su araçları sorumluluk, kredi, hukuksal koruma, hastalık/sağlık, destek, BES, Hayat, Sağlık branşındaki ürünlerini müşterilerin hizmetine sunabilir. İlerleyen zamanlarda ürün yelpazesi genişleyebilir.
